Üsküdar Valide-i Atik’te, Eski Toptaşı Caddesi üzerinde Valide-i Atik Külliyesi içerisinde bulunan Valide-i Atik Hamamı, 1577-1583 yıllarında Sultan II. Selim’in eşi ve III. Murad’ın annesi Nurbanu Sultan tarafından tarafından Mimar Sinan’a yaptırılmıştır. Bazı kaynaklara göre ise, hamamın, Mimar Sinan’ın kalfası Davud Ağa tarafından yapıldığı söylenmektedir.
Uzun yıllar bir marangoz atölyesi olarak kullanılan hamam 1977 yılında restorasyon projesi kapsamında ticaret kompleksi olarak işlevlendirilmiştir. Fakat hazırlanan proje büyük oranda uygulanmamıştır. Proje dahilinde yıkık olan ahşap soyunmalıklar ve çatı feneri betonarme sistemle tekrar inşa edilmiştir. Soyunmalıkların önünde hamama ek, dükkan olarak kullanılan iki yapı inşa edilmiştir.
1985 yılında özgün yapısına uygun olarak yeniden restore edilerek, hamamın, asli işlevine kavuşturulması düşünülmüştür. Yapılan restorasyon çalışmaları sırasında fil gözleriyle aydınlatılan sıcaklık bölümünün üzeri hatalı bir biçimde kurşunla kaplanmıştır. Soyunmalıklar betonarme olarak iki kat halinde inşa edilmiştir. Bilinçsizce eklenen bu yeni unsurlar hamamın özgün mimari özelliklerini yok etmiştir. Geniş, ışıklı bir kubbenin kapattığı sıcaklık kısmında dört halvet, üç eyvan vardır. Ortada sekizgen biçimli göbek taşı bulunmaktadır. Kadınlar kısmının sıcaklık duvarları mozaikle kaplanarak yenileme yoluna gidilmiştir.
Günümüzde de hamam hizmet vermeye devam eden bu hamam; Toptaşı Hamamı, Valide Sultan Hamamı ve Orta Valide Hamamı olarak da bilinmektedir.
Resimler
