Üsküdar Kandilli’de Liseli Sokak’ta bulunan Adile Sultan Sarayı’nın ilk kez hangi tarihte kimin tarafından yapıldığı bilinmemektedir. Binanın yeri tapu kayıtlarına göre Sultan I. Mahmud ile Şeyh-ül İslam Vani Mehmet Efendi vakıflarındandır; Önemli bir kısmının zamanla değişik kişilere geçtiği anlaşılmaktadır.
Başbakanlık arşivindeki belgelere göre, 1828 yılında Kaptan-ı Derya Halil Rıfat Paşa’ya ait olan binayı Sultan Abdülmecid 25 bin altına satın almış; Sultan Abdülaziz ise, 1870’li yıllarda Balyan Ailesi’nden mimarlara onarımını yaptırtıp kız kardeşi Adile Sultan’a yazlık saray olarak vermiştir. Osmanlı Hanedanı içinde divan sahibi tek kadın şair olarak tanınan Adile Sultan’ın, Kandilli’nin imarına katkıda bulunduğu, yoksullara yardım ettiği ve özellikle eğitim konularına ilgi duyduğu bilinmektedir.
Saray, 1899 yılında Adile Sultan’ın ölümü üzerine Hazine’ye geçmiş ve bir bekçinin yerleştirilmesi suretiyle korunmasına karar verilmiştir. Bakımsız kalan sarayın onarılarak Türkiye’nin ilk yatılı kız lisesine dönüştürülmesi, Kandilli Adile Sultan İnas Mektebi(Kandilli Kız Lisesi)’nin açılmasıyla 1916 yılında gerçekleşmiştir.
Kandilli Kız Lisesi öğrencilerinin 70 yıl eğitim ve öğrenim gördüğü saray, 7 Mart 1986 günü bir yangın sonucunda dört duvar halinde kalmış; eski mezunların çabalarıyla restore ettirilerek 2006 yılında Sakıp Sabancı Kandilli Eğitim ve Kültür Merkezi olarak yeniden yaşama geçirilmiştir.
Kaynak: Kandilli Kız Lisesi Kültür ve Eğitim Vakfı
Resimler
